یادداشت دکتر یاحقی با عنوان «این کاخ بی گزند» در شماره جدید (12) پاژ و فهرست مطالب فصلنامه
ما یا از میراث فرهنگی غافل بوده و یا آن را دست کم، محدود و بیاهمیتانگاشتهایم. میراث فرهنگی یعنی مرده ریگ پیشینیان؛ و پیشینیان یعنی همةآنهایی که در یک سرزمین فرهنگی زیسته و نام و نان خود را با عبورفرازمند ازدشواری ها و تنگناها و گذرگاه های صندوق شکنِ تاریخی به دست آورده و دردرازای زمانة مردم آزار حفظ کردهاند؛...
فصلنامه پاژ
دورۀ جدید سال اول شمارة چهارم زمستان 1391 )شمارة پیاپی 12 (
ما یا از میراث فرهنگی غافل بوده و یا آن را دست کم، محدود و بیاهمیت انگاشتهایم. میراث فرهنگی یعنی مرده ریگ پیشینیان؛ و پیشینیان یعنی همة آنهایی که در یک سرزمین فرهنگی زیسته و نام و نان خود را با عبورفرازمند از دشواری ها و تنگناها و گذرگاه های صندوق شکنِ تاریخی به دست آورده و در درازای زمانة مردم آزار حفظ کردهاند؛ تا آنجا که امروز ما سیمای آسیب رسیدة نیاکان خود را بهتر و راستکارانهتر از هرجا و هرچیز در آثار فرهنگی برجای مانده از پیشینیان میتوانیم ببینیم. اگر میراث فرهنگی را در بناهای فرسوده و «از باد و باران گزند دیده» و تحفه ها و ابزارها و نشانه های از خاک برآمده منحصر ندانیم و بدانیم که آدمها و کتابها، سنتها و باورها، آداب و رسوم، شیوه های معیشت و هرآنچه که زیستن انسانهای یک سرزمین را در دورههای گوناگون معنی دار میکرده هم در شمار میراث فرهنگی است، بهتر بیشتر و روشن تر به گرانسنگی این میراث و لزوم پاسداری از موجودیت سرفرازانة آن پی خواهیم برد . اگر بدانیم که برای مثال تنها بنای آرامگاه فردوسی نیست که در شمار آثار فرهنگی ما قلمداد است، بلکه ارزمندی و حرمت گذاری به این بنا نیز از ارزش و ارج وجود خود او و از کاری که کرده و در سینة کتابی شگرف به نام شاهنامه به یادگار گذاشته ناشی می شود، بیشتر به اهمیت و معنای میراث فرهنگی پی خواهیم برد.
خاک طوس به دردانهای حرمت یافته است که گوهر فرهنگی ایران تاریخی را درخود فراهم گرفته و میراث خطیر فرهنگ دیرینه سال این سرزمین و همة یادگاری های زندگی و ساخت وساز اندیشه و مدنیّت ایران را در سینة خود جاودانه کرده است. حالا گمان می کنید وقتی یک بیگانه که فردوسی را بهتر از ما می شناسد، به طوس می آید آیا آنچه درین دهکوره میبیند هما ن است که این حکیم بزرگ را درخورِآن می دیده است؟ آیا این دهکوره همان محور گردشگری فرهنگی بزرگی است که سالانه میلیونها ایراندوستِ فرهنگور و سیاحتگرِ مشتاقِ کنجکاو را که شیفتهوار میخواهد از زوایای زیبا و دل افروز این فرهنگِ سرفراز سردر آورد، به خود میکشد و دست خالی و دلآزرده بر میگرداند؟
اکنون که در سازمان میراث فرهنگی کشور قرا ر است اتفاق خجسته ای رخ دهد و پرتوهای آن به استا نها و شهرستا نها هم برسد، باید منتظر بمانیم و ببینیم که طوس تاریخی در چشم و دل این نورکابان چه معنایی پیدا میکند و چه دستی باید از آستین در آید تا به قصة غصّه ناکِ آرامگاه فردوسی پایان دهد و آن را درجای والا و بالای خود بنشاند. اگرخبری نشد و در بر همان پاشنه که بود که بود، این قلم تا قلم نشده است می تواند برسینة این صفحات جولان کند و از درد اشتیاق بگوید.
فهرست:
یادداشت سردبیر: این کاخ بی گزند / دکتر محمدجعفر یاحقی، ص 5
نقد و تحقیق 58 ـ 7
قصیده در آسیا و آفریقای مسلمان/ آنه ماری شیمل محمود حسن آبادی، ص 8
نسخة منثور شاهنامة فردوسی به ترکی )در مجموعة نسخ خطّی کتابخانة دانشگاه ایالت سن پطرزبورگ(/ فیروزه عبدالآوا فاطمه ماه وان، ص 27
سه قصیدة همانند )سرودة لبیبی خراسانی، منوچهری دامغانی و لامعی گرگانی) / ابراهیم قیصری، ص 35
سیل غزنین در نگاهی تأویلی / محسن بابایی ، ص 45
پرتوهایی از سخن امیر بیان و بنان در شاهنامه فردوسی / اسماعیل تاج بخش ، ص 51
باستان شناسی ، تاریخ و جغرافیا 104 ـ 59
شرق شناسی از منظر ایرانی )در دهه های اول سدة حاضر) / بهزاد نعمتی، ص 60
تأمّلی در تاریخ و باستان شناسی مزدوران / میثم لباف خانیکی، ص 73
چهچهه )روستایی مرزی بین خراسان و ترکمنستان)/ مهدی سیدی، ص 83
گزارش و گفت و گو 126 ـ 107
تصحیح متنهای فراموش شده )گفت و گو با دکتر محمود حسن آبادی) / یوسف بینا، ص 108
گوش خود و گوش همه آراسته کردیم )گفت و گو با رضا رجب زاده، مدیر انتشارات امام(/ تحریریة پاژ، ص 113
ایتالیایی ها از کودکی فردوسی را می شناسند )گزارش بیست و دومین میان فصلی فرهنگسرای فردوسی با عنوان «بهار شاهنامه) / یوسف بینا، ص 123
هنر و هنرمندان 148 ـ 127
پیوند شعر و موسیقی و اشتباهات شعری آوازخوانان / محمدرضا ضیاء، ص 128
شناسایی تاریخ تحوّل طرح و نقش قالی ایران از شکسته به گردان )براساس مطالعة تزئینات وابسته به معماری و مینیاتور در قرون هفتم و هشتم هجری( امیر مهدی ئی، ص 139
از دیار آشنایان 158 ـ 149
«زاغ سپید »، پارادوکسی یکپارچه )نگاهی به شعر سعیدی، شاعر معاصر افغانستان) / سرورسا رفیع زاده، ص 150
شعر و داستان 173 ـ 159
با آثاری از:
رضا افضلی / هاشم جوادزاده
علیرضا فولادی / حامد صافی
محمد گرامی / ایمان مرصعی / صبا عظیمی
محمدحسین صفاریان / جواد گنجعلی
مهریار صدقیانی / یوسف بینا
و سارا روحانی
کتاب شناخت 187 ـ 175
جلوه های عشق از شیراز تا ینگه دنیا / جواد عباسی، ص 176
عقل چون شاه است و «صورت »ها رُسُل )نگاهی به «رستاخیر کلمات » شفیعی کدکنی/) یوسف بینا، ص 180
دو کتاب جدید در زمینة تاریخ بیهقی / فرشته محمدزاده، ص 184 .
- ۹۳/۰۱/۰۵